Ostra anafilaksja

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Ostra anafilaksja

Drogą podania z wyboru w przypadku większości osób, którym należy podać adrenalinę w celu leczenia ostrej anafilaksji jest droga domięśniowa (IM, ang. IntraMuscular), z zastosowaniem dawek podanych w tabeli 1.

Na ogół zalecana dawka adrenaliny wynosi 0,01 mg na kilogram masy ciała (10 mikrogramów/kg). U osób dorosłych zwykle zalecana dawka adrenaliny wynosi 0,5 mg (500 mikrogramów).

W przypadku dzieci o nieznanej masie ciała można skorzystać z poniższej tabeli przedstawiającej zalecane dawki w zależności do wieku:

Tabela 1. Dawka adrenaliny (epinefryny) do wstrzyknięcia domięśniowego (BP, 1 mg/mL; 1:1000) w

przypadku ciężkiej reakcji anafilaktycznej

W przypadku ciężko chorych pacjentów i rzeczywistych wątpliwości odnośnie do prawidłowości działania układu krążenia oraz wchłaniania z miejsca wstrzyknięcia domięśniowego, produkt Adrenalina Noridem, 1 mg/mL, roztwór do wstrzykiwań można podawać we wstrzyknięciu dożylnym (IV, ang. Intravenous Injection).

Adrenalina powinna być podawana dożylnie wyłącznie przez osoby z doświadczeniem w zakresie stosowania i dawkowania leków wazopresyjnych w ramach swojej zwykłej praktyki klinicznej (patrz punkt 4.4). W przypadku dożylnego podawania adrenaliny dawkę należy dostosowywać przy użyciu 50-mikrogramowych bolusów w zależności od reakcji pacjenta. Dawkę tę można podawać wyłącznie przy użyciu roztworu o stężeniu 0,1 mg/mL (tj. po rozcieńczeniu zawartości ampułki w stosunku 1:10 mL). Nie podawać dożylnie nierozcieńczonego roztworu adrenaliny o stężeniu 1 mg/mL.

Jeśli konieczne jest podanie wielu dawek adrenaliny, zaleca się podanie adrenaliny we wlewie dożylnym z szybkością dostosowaną do reakcji pacjenta przy stosowaniu ciągłego monitorowania stanu hemodynamicznego.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Dorośli

1 mg adrenaliny dożylnie lub śródkostnie powtarzając co 3-5 minut aż do powrotu spontanicznego krążenia. W przypadku wstrzyknięcia przez linię obwodową, należy następnie przepłukać linię, używając co najmniej 20 mL płynu i unieść kończynę na 10–20 sekund, aby ułatwić dostarczenie produktu leczniczego do krążenia dużego.

Dzieci i młodzież

Zalecana dożylna lub śródkostna dawka adrenaliny u dzieci wynosi 10 mikrogramów/kg. W zależności od masy ciała, takie dawki mogą wymagać podania przy zastosowaniu roztworu o stężeniu 0,1 mg/mL (tj. po rozcieńczeniu zawartości ampułki w stosunku 1:10 mL). Kolejne dawki adrenaliny można podawać co 3–5 minut. Maksymalna pojedyncza dawka to 1 mg.

Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w punkcie 6.1.

Niniejszy produkt jest przeznaczony wyłącznie do użytku w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia, a

po jego podaniu konieczny jest nadzór medyczny nad pacjentem.

W początkowym leczeniu anafilaksji, zalecana jest domięśniowa droga podania adrenaliny. Dożylna droga podania adrenaliny jest zazwyczaj przeznaczona do stosowania na oddziałach intensywnej terapii lub oddziałach ratunkowych. Roztwór adrenaliny (epinefryny) o mocy 1 mg/mL (1:1000) nie

jest odpowiedni do stosowania dożylnego. Jeśli nie ma dostępnej adrenaliny (epinefryny) w roztworze 1:10 000 (0,1 mg/mL) w postaci roztworu do wstrzykiwań, przed dożylnym podaniem roztwór

1:1000 musi zostać rozcieńczony do roztworu 1:10 000 (0,1 mg/mL). W przypadku dożylnego podawania adrenaliny należy zachować najwyższą ostrożność. Najlepiej, aby ta droga podania była zarezerwowana dla specjalistów doświadczonych w dożylnym podawaniu adrenaliny.

W przypadkach wymienionych poniżej adrenalinę należy podawać wyłącznie z zachowaniem najwyższej ostrożności:

u pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów z nadczynnością tarczycy, cukrzycą, guzem chromochłonnym, jaskrą z wąskim kątem przesączania, hipokaliemią, hiperkalcemią, ciężkimi zaburzeniami czynności nerek i gruczolakiem gruczołu krokowego z towarzyszącym zaleganiem moczu, chorobą naczyń mózgowych, organicznym uszkodzeniem mózgu, miażdżycą tętnic, niewydolnością naczyń wieńcowych, u pacjentów we wstrząsie (innym niż wstrząs anafilaktyczny) oraz u pacjentów z organiczną chorobą serca lub powiększeniem sylwetki serca (ciężka dusznica bolesna, kardiomiopatia obturacyjna, nadciśnienie tętnicze), a także u większości pacjentów z zaburzeniami rytmu serca (np. z migotaniem komór). Ból dusznicowy może być wywoływany przy występowaniu niewydolności naczyń wieńcowych.

Adrenalina może zwiększać ciśnienie wewnątrzgałkowe u pacjentów z jaskrą z wąskim kątem przesączania.

Adrenalina może wywoływać lub powodować zaostrzenie hiperglikemii — należy monitorować stężenie glukozy we krwi, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą.

Wielokrotne podawanie miejscowe może powodować martwicę w miejscach wstrzyknięcia. Najlepszym miejscem do wstrzyknięcia domięśniowego jest przednio-boczna powierzchnia

środkowej, jednej trzeciej części uda.

Igła używana do wstrzyknięcia musi mieć długość wystarczającą, aby dostarczyć wstrzykiwaną adrenalinę do mięśnia. Należy unikać wstrzyknięć domięśniowych produktu Adrenalina Noridem, 1 mg/mL, roztwór do wstrzykiwań w pośladki ze względu na ryzyko martwicy tkanek.

Długotrwałe podawanie może spowodować wystąpienie kwasicy metabolicznej, martwicy nerek oraz oporności na adrenalinę (tachyfilaksji).

Należy unikać stosowania adrenaliny lub stosować ją ze szczególną ostrożnością u pacjentów poddawanych znieczuleniu z zastosowaniem halotanu lub innych halogenowych środków znieczulających, ze względu na ryzyko wywołania migotania komór.

Adrenaliny nie należy stosować w skojarzeniu ze znieczuleniem miejscowym narządów obwodowych, w tym palców dłoni i płatka ucha.

Nie mieszać z innymi środkami, chyba że znana jest ich zgodność.

Nie należy stosować adrenaliny w trakcie drugiego etapu porodu (patrz punkt 4.6).

Przypadkowe wstrzyknięcie do wnętrza naczynia może spowodować krwotok śródmózgowy z powodu nagłego wzrostu ciśnienia krwi.

Aby oceniać odpowiedź pacjenta na podanie adrenaliny, konieczne jest jak najszybsze przystąpienie do monitorowania stanu pacjenta (tętno, ciśnienie tętnicze, EKG, pulsoksymetria).

Pirosiarczyn sodu, jedna z substancji pomocniczych tego produktu leczniczego, może rzadko powodować ciężkie reakcje nadwrażliwości i skurcz oskrzeli. Obecność pirosiarczynu sodu w adrenalinie podawanej pozajelitowo oraz możliwość wystąpienia reakcji rzekomoaanafilaktcznych nie powinny zniechęcać do stosowania tego produktu leczniczego, jeśli jego użycie jest wskazane w leczeniu ciężkich reakcji alergicznych lub w innych sytuacjach stanowiących zagrożenie zdrowia lub życia.

Niniejszy produkt leczniczy zawiera mniej niż 1 mmol sodu (23 mg) na mL, to znaczy produkt uznaje

się za „wolny od sodu”.

Przed podaniem należy wzrokowo skontrolować produkt, aby upewnić się, że nie doszło do wytrącenia osadu ani zmiany barwy. Stosować należy wyłącznie bezbarwny lub prawie bezbarwny roztwór bez cząstek stałych ani osadu.

Leki sympatykomimetyczne / oksytocyna

Adrenaliny nie należy podawać jednocześnie z oksytocyną ani innymi lekami sympatykomimetycznymi ze względu na możliwość wystąpienia działań addytywnych i zwiększonej toksyczności.

Leki blokujące receptory alfa-adrenergiczne

Leki blokujące receptory alfa-adrenergiczne, takie jak fentolamina, wykazują działanie antagonistyczne względem działania adrenaliny powodującego zwężenie naczyń krwionośnych i podwyższenie ciśnienia. Takie działanie może być korzystne w przypadku przedawkowania adrenaliny (patrz punkt 4.9).

Leki blokujące receptory beta-adrenergiczne

W przypadku stosowania razem z niekardioselektywnymi lekami beta-adrenolitycznymi, takimi jak propranolol, może wystąpić ciężkie nadciśnienie tętnicze i bradykardia odruchowa z powodu zwężenia naczyń krwionośnych wywołanego przez receptory alfa. Beta-adrenolityki, zwłaszcza niekardioselektywne, również wykazują antagonistyczne działanie względem działania adrenaliny na serce i jej wpływu powodującego rozszerzenie oskrzeli. Pacjenci z ciężką anafilaksją przyjmujący niekardioselektywne beta-adrenolityki mogą nie reagować na leczenie adrenaliną.

Leki stosowane w znieczuleniu ogólnym

Podanie adrenaliny pacjentom, u których w ramach znieczulenia ogólnego stosowane są halogenowane leki węglowodorowe zwiększające pobudliwość serca i wydające się uwrażliwiać mięsień sercowy na adrenalinę, może skutkować wystąpieniem zaburzeń rytmu akcji serca, w tym przedwczesnych skurczów komorowych, tachykardii lub migotania komór (patrz punkt 4.4).

Przy stosowaniu adrenaliny u pacjentów znieczulanych przy użyciu halogenowanych węglowodorowych leków znieczulających, profilaktyczne podawanie lidokainy lub propranololu w dawce 0,05 mg/kg mc. może chronić przed zwiększoną pobudliwością serca.

Środki o działaniu przeciwnadciśnieniowym

Adrenalina swoiście odwraca przeciwnadciśnieniowe działanie leków blokujących receptory α- adrenergiczne, takich jak guanetydyna, co wiąże się z ryzykiem poważnego nadciśnienia tętniczego. Adrenalina podwyższa ciśnienie krwi i może mieć antagonistyczne działanie względem leków przeciwnadciśnieniowych.

Leki przeciwdepresyjne

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, takie jak imipramina, hamują wychwyt zwrotny bezpośrednio działających środków sympatykomimetycznych i mogą nasilać działanie adrenaliny, zwiększając ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i zaburzeń rytmu akcji serca.

Chociaż monoaminooksydaza (MAO) jest jednym z enzymów odpowiedzialnych za metabolizm adrenaliny, inhibitory MAO nie nasilają znacząco działania adrenaliny.

Fenotiazyny

Fenotiazyny blokują receptory alfa-adrenergiczne. Nie należy stosować adrenaliny w celu przeciwdziałania zapaści krążeniowej lub niedociśnienia wynikającego z zastosowania fenotiazyn, gdyż odwrócenie działania presyjnego adrenaliny może spowodować dalsze obniżenie ciśnienia krwi.

Inne produkty lecznicze

Adrenaliny nie należy stosować u pacjentów otrzymujących wysokie dawki innych produktów leczniczych (np. glikozydów nasercowych), które mogą zwiększać podatność serca na występowanie zaburzeń rytmu. Niektóre leki przeciwhistaminowe (np. difenhydramina) i hormony tarczycy mogą nasilać działanie adrenaliny, zwłaszcza w zakresie obejmującym wpływ na rytm i częstość akcji serca.

Hipokaliemia

Hipokaliemiczne działanie adrenaliny może być nasilane przez inne produkty lecznicze powodujące utratę potasu, w tym kortykosteroidy, leki moczopędne zmniejszające stężenie potasu, aminofilinę

i teofilinę.

Insulina lub doustne leki hipoglikemizujące

Hiperglikemia wywołana adrenaliną może prowadzić do utraty kontroli nad stężeniem glukozy we

krwi u pacjentów z cukrzycą leczonych insuliną lub doustnymi lekami hipoglikemizującymi.

Ciąża

Adrenalina przenika przez łożysko. Istnieją dowody na nieznacznie zwiększoną częstość występowania wad wrodzonych. Wstrzyknięcie adrenaliny może spowodować niedotlenienie, tachykardię u płodu, nieprawidłowości dotyczące serca, dodatkowe skurcze i zwiększenie głośności szmerów sercowych.

Adrenalina hamuje u ludzi spontaniczne lub wywołane oksytocyną skurcze macicy w trakcie ciąży i może opóźniać drugi etap porodu. W dawkach wystarczających do zmniejszenia liczby skurczów

macicy ten produkt leczniczy może powodować wydłużenie okresu atonii macicy z krwotokiem. Nie należy stosować adrenaliny podawanej pozajelitowo w trakcie drugiego etapu porodu.

Karmienie piersią

Adrenalina przenika do mleka ludzkiego. Kobiety przyjmujące wstrzyknięcie produktu Adrenalina Noridem, 1 mg/mL, roztwór do wstrzykiwań powinny unikać karmienia piersią.

Produktu Adrenalina Noridem, 1 mg/mL, roztwór do wstrzykiwań nie należy stosować w okresie ciąży, chyba że jest to bezwzględnie konieczne.

Nie dotyczy.

Działania niepożądane adrenaliny są związane z pobudzeniem receptorów tak alfa-, jak i beta- adrenergicznych. Występowanie działań niepożądanych zależy od wrażliwości konkretnego pacjenta i podanej dawki.

Częstości zdefiniowano w następujący sposób: bardzo często (≥1/10), często (od ≥1/100 do <1/10), niezbyt często (od ≥1/1000 do <1/100), rzadko (od ≥1/10 000 do <1/1000), bardzo rzadko

(<1/10 000), częstość nieznana (nie można jej oszacować na podstawie dostępnych danych).

U pacjentów z zespołem Parkinsona adrenalina zwiększa sztywność i nasila drżenie. Nawet po podskórnym podaniu zwykle stosowanych dawek adrenaliny dochodziło do krwotoku podpajęczynówkowego i niedowładu połowiczego wynikającego z nadciśnienia tętniczego.

Adrenalina może powodować potencjalnie śmiertelne arytmie komorowe, w tym migotanie komór, zwłaszcza u pacjentów z organiczną chorobą serca lub przyjmujących inne produkty lecznicze, które zwiększają podatność serca na występowanie zaburzeń jego rytmu (patrz punkt 4.5).

Po zastosowaniu nadmiernych dawek lub w przypadku skrajnej wrażliwości może dojść do wystąpienia obrzęku płuc.

Wielokrotne wstrzyknięcia produktu Adrenalina Noridem, 1 mg/mL, roztwór do wstrzykiwań mogą spowodować martwicę wynikającą ze zwężenia naczyń w miejscu wstrzyknięcia. Martwica tkanek może również wystąpić w obrębie kończyn, nerek i wątroby.

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych

Al. Jerozolimskie 181C

02-222 Warszawa

Tel.: + 48 22 49 21 301

Faks: + 48 22 49 21 309

Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl.

Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

Możliwe objawy przedawkowania to: niepokój, dezorientacja, bladość, tachykardia, bradykardia, zaburzenia rytmu serca i zatrzymanie akcji serca. Leczenie jest głównie objawowe i wspomagające. W celu przeciwdziałania presyjnemu i arytmogennemu działaniu adrenaliny próbowano bezzwłocznie wstrzykiwać szybko działający lek blokujący receptory alfa-adrenergiczne, taki jak fentolamina, a następnie beta-adrenolityk, taki jak propranolol. Stosowano również szybko działający lek rozszerzający naczynia krwionośne, taki jak triazotan glicerolu.